Mądry nauczyciel powinien być cierpliwy, skromny, odpowiedzialny, posiadać umiejętność  panowania nad sobą oraz zdolność wnikliwej obserwacji, przede wszystkim zaś – powinien darzyć dziecko miłością i szacunkiem oraz wierzyć w jego możliwości. A przy tym nauczyciel musi być  stanowczy i konsekwentny. Ważne jest aby podążał za dzieckiem i jego potrzebami – nie wyznaczał mu konkretnych zadań do realizacji tu i teraz, a jedynie zachęcał do podjęcia określonych czynności.

1. Nigdy nie mów źle o dziecku w jego obecności (i kiedy jest nieobecne ). Skup się na tym , co dobre w dziecku.
2. Starannie i nieprzerwanie dbaj o otoczenie. Pokaż dziecku, gdzie każda rzecz ma swoje miejsce; pokazuj jasno i dokładnie sposób użycia materiałów i łagodnie lecz stanowczo powstrzymuj próby ich używania niezgodnie z przeznaczeniem.
3. Bądź zawsze gotowa zareagować na wezwanie dziecka, które potrzebuje twojej pomocy. Nigdy nie dotykaj dziecka jeśli nie jesteś „zaproszony”.
4. Aktywnie pomagaj dziecku nawiązywać kontakt z przygotowanym otoczeniem i przejdź do pozornie biernej roli gdy kontakt ten jest już nawiązany.
5. Ciągle obserwuj dzieci, aby zauważyć, które potrzebuje pomocy.
6. Słuchaj dziecka i odpowiadaj na jego pytania.
7. Szanuj pracujące dziecko, nie przerywaj mu i nie zadawaj pytań.
8. Szanuj dziecko, które popełnia błędy, nie poprawiając ich natychmiast. Jak tylko jest do tego gotowe, pozwól mu odkryć błąd i samodzielnie go poprawić.
9. Szanuj dziecko, które odpoczywa lub przygląda się pracy innych lub zastanawia się nad tym co zrobiło lub co będzie robić; nie przeszkadzaj mu i nie zmuszaj do innych form aktywności.
10. Niezmordowanie powtarzaj prezentacje dzieciom, które wcześniej odmówiły ich przyjęcia, tym, które jeszcze się nie nauczyły i tym, które jeszcze nie pokonały własnych niedoskonałości.
11. Spraw, aby twoją obecność odczuło dziecko poszukujące, pozostań niewidzialna dla tego, które odnalazło.

• Rozwój każdego dziecka przebiega w inny tempie
• W systemie montessoriańskim uwzględnia się indywidualny rozwój każdego dziecka, dlatego:

1. wszystkie prezentacje materiałów są pokazywane dzieciom indywidualnie
2. pracując z dzieckiem dbamy o jego holistyczny rozwój

Holistyczne nauczanie zakłada, że nie encyklopedyczna wiedza jest potrzebna, lecz rozumienie siebie w świecie, który nie poddaje się do końca poznawczym technologiom ani zabiegom racjonalnego umysłu, a w którym musimy nauczyć się w zgodzie z sobą funkcjonować.dziecko ma możliwość wyboru miejsca pracy

1. dziecko może samo wybrać pomoc, z którą będzie pracować
2. dziecko pracuje w swoim tempie, według swoich możliwości
3. pomagamy dzieciom w rozwoju indywidualnych cech osobowości i zainteresowań

Materiał sensoryczny jest bardzo potrzebny w rozwoju intelektualnym, ponieważ wprowadza dziecko w świat pojęć, wymiarów oraz brył. Uczy dziecko rozróżniania barw, smaków, zapachów a więc kształci poszczególne zmysły. Ćwiczenie z różowa wieża pozwala rozwijać u dzieci umiejętności dostrzegania różnic w wymiarach klocków, porównywania ich wielkości.

Natomiast ćwiczenie z wykorzystaniem brązowych schodów pozwala na rozwijanie umiejętności rozróżniania szerokości i wysokości. Butelki smakowe uczą dziecko rozróżniania smaków takich jak słodki, kwaśny, słony oraz gorzki. Natomiast pojemniczki zapachowe składają się z sześciu par pojemniczków, do których powkładane są różne substancje zapachowe, dziecko uczy się rozróżniania zapachów. Kolorowe tabliczki jest to zestaw czterech pudełek uczący dziecko rozpoznawania kolorów. Szeroki materiał językowy ma związek miedzy rozwojem mowy a rozwojem intelektu. Dlatego też Maria Montessori opracowała wiele materiałów dydaktycznych oraz ćwiczeń służących jego kształceniu. Do pomocy tych należą: szorstkie litery, ruchomy alfabet, metalowe ramki przygotowujące rękę do pisania, rysowanie liter w kaszy, czytanie książeczek czy lotto. Materiał matematyczny pozwala dziecku w sposób na konkretach przejść przez skomplikowany świat liczb i działań matematycznych. Do przedszkola przychodzą zazwyczaj dzieci potrafiące policzyć do trzech, uczą się one bardzo szybko liczb zaczynając liczyć na przedmiotach. Życie codzienne dostarcza wiele możliwości,

by nauczyć je tego drogą praktyki np. potrzeba nam jeszcze trzech talerzy na tym stole lub musisz zapiąć jeszcze jeden guzik. Przedszkolaki wchodzą w świat skomplikowanych działań oraz abstrakcji matematycznych pracując ze złotymi perłami na których uczą się liczyć, grze w bank, układaniu kostki dwumianowej i trójmianowej, szorstkich cyfrach, liczeniu na znaczkach czy układaniu kolorowego węża. Materiał ten przygotowany jest w prosty, logiczny sposób, aby zaprezentować dziecku i pomoc mu zrozumieć świat matematyki.

Na rozwój ruchowy dziecka ma wpływ wiele pomocy dydaktycznych ale przede wszystkim materiał i zajęcia z obszaru życia codziennego. Materiały oraz zajęcia z obszaru życia codziennego mają głęboki sens wychowawczy. Mają na celu kształtowanie woli dziecka oraz jego wiarę we własne możliwości.

Pozwalają kształtować odpowiednie postawy wobec przedmiotów, ludzi, zwierząt , oraz całej rzeczywistości. Efektem pracy z materiałem z zakresu życia codziennego jest wyrobienie u dzieci koordynacji ruchowej, aktywnego działania oraz koncentracji. Z drugiej strony kształtują one opanowanie konkretnych umiejętności, które będą one mogły wykorzystać w życiu codziennym. Do tych czynności należy samodzielne rozkładanie naczyń do posiłku oraz krojenie owoców i warzyw pod okiem nauczyciela.

W wielu pomocach wykorzystywana jest praca z wodą, dziecko przelewa wodę z dzbanka do dzbanka, samodzielnie myje stół, lustra czy poleruje srebra.

Wiele dzieci bardzo lubi prac ubranka a następnie przyczepiać klamerką je na suszarce. Po czym prasuje suche ubranka prawdziwym żelazkiem, które grzeje , ale nie parzy. Dziecko jest cały czas w ruchu, musi wykonać wiele czynności. Praca z klamerkami ćwiczy prawidłowy chwyt pesetowy oraz przygotowuje dziecko do pisania. Dziecko samodzielnie ubiera się, składa ubrania. Przy pomocy specjalnych ramek zapina guziki, zawiązuje sznurówki, przewleka

koraliki. Również uprawia i pielęgnuje rośliny oraz uczy się obsługi różnych urządzeń technicznych. Z myślą o chłopcach są przygotowane materiały do pracy z wkręcaniem śrub oraz składanie różnych modeli.

Dodatkowo dzieci wiele czasu spędzają w ogrodzie i placu zabaw, uczestniczą w dodatkowych zajęciach ruchowych i tanecznych.

Na rozwój społeczny dziecka ma wpływ materiał i zajęcia z obszaru edukacji środowiskowej, ten materiał pokazuje dziecku świat przyrody i zasady w nim rządzące. Dzieci poznają zjawiska i procesy zachodzące w przyrodzie i życiu społecznym. Dzieci mogą poznawać zarówno to ,co jest im bliskie, jak i to, co jest odległe. Obszar edukacji środowiskowej obejmuje zagadnienia z takich dziedzin nauki jak biologia, historia czy geografia. Charakterystyczna cecha tego materiału jest wielostronny charakter nauczania, co skłania dzieci do samodzielnego przyswajania wiedzy. W tym obszarze dzieci często chcą pracować razem tworząc wspólnie różne projekty edukacyjne. Dzieci często sięgają po kolorowy globus oraz kolorowe mapy. Uczą się nazw oraz zapamiętują kształt kontynentów. Następnie tworzą z tego książeczkę kontynentów. Na takiej samej zasadzie dzieci pracują z planetami Układu Słonecznego. Dzieci same zaglądają do książek edukacyjnych szukając rzeczy, które je interesują. Praca z lupą pozwala im na obserwowanie życia owadów oraz uczy prowadzenia obserwacji. Podczas wspólnych kręgów dzieci robią plakaty z nauczycielem, dyskutują na dany temat, zapisują zasady panujące w grupie, uczą się piosenek i wierszy. Wszystkie te metody i formy pracy, służą aktywizowaniu dzieci, rozbudzaniu ich ciekawości i zainteresowań poznawczych

Próbując krótko określić zadanie nauczyciela w klasie, można powiedzieć, że musi on wyjaśnić użycie dostępnych materiałów, a tym samym być jakby pomostem pomiędzy materiałami a dzieckiem. Może to zostać porównane do sytuacji z lekcji gimnastyki, gdzie wymagany jest odpowiedni sprzęt i nauczyciel, który wyjaśnia i pokazuje jak używać poszczególnych urządzeń (jak drabinki, skrzynie, równoważnie), a następnie dzieci używają ich zgodnie z zastosowaniem samodzielnie rozwijając swoją siłę, zwinność i wszystko, co może ulegać wzrostowi, kiedy energia pochodząca z mięśni wykorzystywana jest w połączeniu z odpowiednim sprzętem. Taki nauczyciel gimnastyki nie jest wykładowcą, jest on swego rodzaju przewodnikiem. Nie zdziałałby on niczego dzięki długim wykładom na temat gimnastyki.

Podobnie w naszych domach, w przedszkolach i szkołach Montessori nauczyciel czy rodzic powinien ograniczyć swoją działalność do wskazywania i bycia przewodnikiem wśród wszystkich urządzeń, które zostały przekazane do dyspozycji dziecka, by mogło ono rozwijać swój umysł. Dzięki temu dziecko staje się silniejsze, nabywa silnego charakteru, jest odpowiednio zdyscyplinowane i wewnętrznie zdrowe. Jest to bezpośrednim rezultatem  swobodnego działania umysłu.

Dzieci są zawsze grzeczne, i w to trzeba wierzyć.

Wiara ta ułatwia wykonywanie zawodu nauczyciela przedszkolnego, ale przede wszystkim – ułatwia rodzicielstwo, choć sam proces wytrwania w niej nie jest łatwy.

W pedagogice Montessori, zamiast mówić o tym, czy dziecko jest “grzeczne”, mówi się o wewnętrznej dyscyplinie.
W potocznym rozumieniu dyscyplina jest bardzo bliska posłuszeństwu i ma charakter zewnętrzny, pasywny – dziecko ma siedzieć i słuchać dorosłego. W Montessori dyscyplina jest wewnętrznym, aktywnym procesem. Jest to praca dziecka w celu zdobycia kontroli nad sobą. Posłuszeństwo pojawia się tylko wtedy, gdy wola i wewnętrzna dyscyplina dziecka są rozwinięte. Dziecko musi być panem siebie, aby słuchać innych. Musi mieć też zdolność umysłową zrozumienia polecenia. Podczas aktu posłuszeństwa dziecko odsuwa własną wolę na bok po to, aby spełnić życzenie kogoś innego. To bardzo trudny i skomplikowany proces! Najbardziej niepożądane są odgórne polecenia. Wszystko zależy od sytuacji i dziecka; wybory, które oferujemy jednemu dziecku, niekoniecznie zaoferowalibyśmy drugiemu.

Dobrze byłoby, gdybyśmy czasami spróbowali postawić się na miejscu dziecka i wyobrazić sobie, że to my mamy wykonywać polecenia.

Łatwiej nam wtedy będzie dostosować swoje oczekiwania do uczuć i sytuacji dziecka.

Pokazujemy dziecku schematy , które wypracowane zostały latami i przekazywane z pokolenia na pokolenie. Instrukcje , które obejmują  najważniejsze zachowania  w celu osiągnięcia  równowagi  .

Maria Montessori uważała, że  wychowanie to wspieranie indywidualnego i społecznego rozwoju dziecka, a celem wychowania jest „normalizacja”, czyli radość, odprężenie, otwarcie się na rzeczywistość po osiągnięciu przez dziecko celu.

Termin ‚NORMALIZACJA’ został zapożyczony z antropologii i oznacza „stawanie się pełnowartościowym członkiem społeczeństwa” (Dr Rita Shaefer Zener). Dr Maria Montessori użyła słowa normalizacja, by opisać wyjątkowy proces, który zaobserwowała ona w rozwoju dzieci. Nie jest to proces, który przechodzi jakaś garstka dzieci, ale opisuje on właściwości, które są ‚normalne’ dla wszystkie dzieci, kiedy ich potrzeby rozwojowe są odpowiednio zaspokajane. Dr Montessori widziała znormalizowane dzieci, jako nowy stopień naszego społeczeństwa.

Dr Maria Montessori wyróżniła cztery cechy, które pokazują, że proces normalizacji się pojawił:

• Zamiłowanie do pracy
  Pierwszą z cech procesu normalizacji jest zamiłowanie do pracy. Oznacza to, że dziecko potrafi samodzielnie wybrać pracę oraz znajduje w niej radość i spokój.
• Koncentracja
  Aby wspomóc taki rozwój, nie wystarczy zapewnienie przypadkowych obiektów, ale my (nauczyciele, rodzice) musimy zorganizować świat zgodnie ze zmieniającym się zainteresowaniem dziecka.

Aby dziecko w odpowiedni sposób mogło wykorzystywać swoją twórczą energię i zaczęło się koncentrować musi mieć ono w swoim otoczeniu przedmioty, które odpowiadają jego teraźniejszemu stopniowi rozwoju i zainteresowaniom. To wymaga nieustannej obserwacji i odpowiedzi na to, co obserwujemy.

• Samodyscyplina
  Moment w którym koncentracja stanie się trwała … oznacza początek kolejnej fazy w formowaniu charakteru dziecka … Jest to zdolność skończenia pracy, którą rozpoczęło. Dzieci w naszych placówkach wybierają swobodnie swoje zadania i wyraźnie wykazują takie zdolności. Ćwiczą to codziennie przez wiele lat.
• Towarzyskość
  Każdy przedmiot istnieje tylko w jednym egzemplarzu, i jeśli jest on w użyciu, kiedy jakieś inne dziecko chce z nim pracować, to – jeśli jest ono znormalizowane – poczeka na niego, aż będzie on dostępny. Z takie podejścia rodzą się bardzo ważne cechy społeczne. Dziecko zaczyna rozumieć, że musi ono szanować pracę innych, nie dlatego, że ktoś mu powiedział, że musi, ale ponieważ taka jest rzeczywistość, której doświadcza ono codziennie.

Źródlo: The Absorbent Mind

• Maria Montessori – „Domy Dziecięce”
• Maria Montessori – „Odkrycie Dziecka”
• Horst Klaus Berg „Maria Montessori – poszukiwanie życia razem z dziećmi.”
• Paul Epstein „ Z notatek pedagoga Montessori „
• Jeśli szukacie lektury w temacie „Montessori dla początkujących”  polecamy Wam „Radosne dziecko – Niezbędnik Montessori od narodzin do lat trzech” S. M. Stephenson.W polskim tłumaczeniu można go pobrać za darmo ze strony http://www.bycrodzicami.pl/…/radosnedzieckothejoyfulchild.p…